Հայաստանը մեր հայրենիքն է
Եզդիների հարսանյաց արարողությունը հագեցած է ազգային բազմաթիվ մանրամասներով, որոնցից յուրաքանչյուրն ունի իր խորհուրդն ու իմաստը։ Եզդիները, չունենալով պետականություն, սրբորեն պահպանում են իրենց ազգային ավանդույթները։
․․․․․․․․․․այաստանում բնակվում են շատ ազգերի ներկայացուցիչներ, մասնավորապես՝ ռուսներ, եզդիներ, քրդեր, ասորիներ, հույներ, ուկրաինացիներ, հրեաներ, բելառուսներ, վրացիներ, լեհեր և գերմանացիներ։ Ամենամեծ էթնիկ համայնքը եզդիներն են։ 2011թվ-ի մարդահամարով եզդիների թիվը կազմում է 35 308, ռուսներինը՝ 11 911, ասորիներինը՝ 2 769, քրդերինը՝ 2 162, ուկրաինացիներինը՝ 1 176, մնացած ազգային փոքրամասնությունների թիվը հազարից փոքր է։
Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանում այլազգի ներկայացուցիչների թիվը կազմում է 56 953, այսինքն՝ Հայաստանի ընդհանուր բնակչության 2 տոկոսը։
․․․․․․․․․․ զգային փոքրամասնություններն ապրում և արարում են հայ ազգի հետ միասին՝ մտքի ծայրով նույնիսկ չմտածելով, որ կարող է ինչ-որ խտրական վերաբերմունք լինել իրենց իրավունքների նկատմամբ։ Հայաստանում էթնիկ խմբերը հնարավորություն ունեն պահպանելու իրենց ազգային ավանդույթները, լեզուն, գրականությունը և սովորույթները։
Հայաստանի այն համայնքներում, որտեղ էթնիկ խմբերի կուտակումներ կան, դպրոցներում ուսուցանում են իրենց մայրենի լեզուն և գրականությունը։
Արմավիրի մարզի Ֆերիկ համայնքի միջնակարգ դպրոցում ամեն օր եզդերեն մայրենի լեզվի և գրականության դասաժամ կա բոլոր դասարանների համար։
Նոր Արտագերսում հիմնական դասաժամերից հետո գործում է խմբակ, որտեղ աշակերտները, ըստ ցանկության, հաճախում և սովորում են ասորերեն լեզուն և գրականությունը։
Վ
․․․․․․․․․․․աղը տեղի է ունենալու Արթուր Բաքիրյանի հարսանյաց հանդեսը, իսկ այսօր, եզդի ժողովրդի ավանդույթի համաձայն, Արթուրը պետք է ընկերների հետ հարսնացուի հարազատներից որևէ մեկի այգուց գողանա բերքատու ծառի մեծ ճյուղ։ Այնուհետև ճյուղը պետք է զարդարվի քաղցրավենիքներով, որպեսզի հարսանիքի ժամանակ փեսացուն դրանցով հյուրասիրի հարսանիքի մասնակիցներին։ Հարսանիքից հետո ճյուղը պետք պահվի փեսացուի տանը։ Ավանդույթի համաձայն, ճյուղը պետք է ջարդելու միջոցով գողանալ և պահպանել մինչև հաջորդ սերունդներ։
․․․․․․․․․․ ուսաց լեզու և գրականությունը Հայաստանում ներառված է դպրոցական ծրագրերում, իսկ շատ տեղերում, որտեղ ռուս ազգի ներկայացուցիչների թիվը մեծ է, գործում են ռուսական դպրոցներ։
Հաշվի առնելով, որ Հայաստանում եզդիական համայնքն ավելի մեծ է, քան մնացած ազգային փոքրամասնությունները միասին վերցրած, մի փոքր ծանոթանանք եզդիների կենցաղին ու ազգային ավանդույթներին։
Հ
Ռ
Ա
․․․․․․․․․․․զդիները հիմնականում զբաղվում են անասնապահությամբ։ Ամռանը խոշոր և մանր եղջերավոր անասուններին շոգից զերծ պահելու նպատակով նրանց տեղափոխում են Հայաստանի բարձրադիր շրջաններ։ Շատ եզդիներ ամառանոց են տեղափոխվում ընտանիքի հետ միասին և վերադառնում ուշ աշնանը կամ ձյան գալուն պես։
Ամառանոցներում կարելի է հանդիպել նաև հայերի, ովքեր եզդիների մոտ հովիվությամբ են զբաղվում։
․․․․․․․․․․․ասան Թամոյանը, ով եզդի ժողովրդի մոտ հայտնի է Հասան Շեխ Մամուդե անունով, մեծ ներդրում ունի Հայաստանի դպրոցներում եզդերեն լեզու, գրականության դասագրքերի ստեղծման և ուսուցման գործում։ Թամոյանի մեկնաբանությամբ, եզդի ազգը պահպանվել է իր 3 հիմնասյուների շնորհիվ՝ լեզու, կրոն և ազգություն։ "Եթե դրանցից որևէ մեկը կորցնես, դադարում ես եզդի լինելուց",- ասում է նա։
․․․․․․․․․․․րավապաշտպան Այսեր Իսայանի խոսքով, Հայաստանը եզդիների հայրենիքն է, և պատահական չի համարում, որ եզդիներն Արցախյան բոլոր պատերազմներում մասնակցություն են ցուցաբերել ու հերոսացել։
Իսայանի մեկնաբանությամբ, եթե նույնիսկ շահերի բախում է լինում, դրանք նեղ անձնական բնույթի են և դրանք չի կարելի վերագրել միջազգային հարաբերություններին։
․․․․․․․․․․սել, թե Հայաստանում բնակվող բոլոր ազգային փոքրամասնությունները հնարավորություն ունեն պահպանելու իրենց լեզուն, գրականությունը կամ ազգային ավանդույթները, ճիշտ չենք լինի։
Մայրենի լեզվով կրթություն են ստանում այն բնակավայրերում, որտեղ ազգային փոքրամասնությունների կուտակումներ կան։ Արմավիրի մարզի բացառապես բոլոր քաղաքներում և գյուղական բնակավայրերում բնակվում են եզդի ազգի ներկայացուցիչներ, սակայն շատ քիչ համայնքների դպրոցներում կա հնարավորություն սովորելու ազգային լեզուն և գրականությունը։
․․․․․․․․․րինակ, Նոր Արտագերսի դպրոցում արտադասարանական ասորերեն լեզու, գրականություն դասավանդող ուսուցչուհին թոշակառու է և դպրոցի տնօրենի խնդրանքով է համաձայնել անցկացնել պարապմունքները, իսկ աշակերտներն ասորերեն լեզվին, կարելի է ասել, չէին տիրապետում։ Ասորերեն դասագրքեր, որպես այդպիսին, չկան։ Ուսուցիչը հնուց պահած իր ձեռնարկով է անցկացնում պարապմունքները։ Ֆերիկի դպրոցի եզդերեն լեզվի և գրականության ուսուցիչը համայնքի ղեկավարն է։
Ե
Հ
Ի
Ա
Օ
․․․․․․․․․․ասան Շեխ Մամուդեի խոսքով, նախկինում կրթություն ստանալը վտանգել է ազգի ինքնության պահպանությունը։ Կրթյալները հնարավորություն են ունեցել կարդալու այլ ազգերի կրոնական գրականությունը, և եղել են դեպքեր, երբ կրոնափոխվել են։ Այսօր այլ իրավիճակ է՝ կրթությունը եզդի ազգի մոտ դարձել է անհրաժեշտություն։
Ազգային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչների մեկնաբանությամբ, Հայաստանում ազգային փոքրամասնությունները դուրս են մնացել ԶԼՄ-ների տեսադաշտից և հեռուստատեսությունը մատչելի չէ նրանց համար։
․․․․․․․․․․յսեր Իսայանի խոսքով, տեղական ինքնակառավարման մակարդակում դրական է, որ ազգային փոքրամասնությամբ բնակեցված համայնքները չեն մասնակցում համայնքների խոշորացման գործընթացին և ինքնուրույն են ընտրում համայնքի ղեկավարին ու ավագանուն, սակայն, սրա կողքին, ՀՀ Ազգային ժողովում իրենց ազգի ներկայացուցիչը քաղաքական խմբակցության անդամ է և իրենք չեն որոշում, թե ով պետք է Ազգային ժողովում ներկայացնի եզդիների շահերը։ Իսայանի կարծիքով, եթե իրենց ազգի ներկայացուցիչը քաղաքական միավորի անդամ է, ապա պետք է առաջին հերթին պաշտպանի քաղաքական կուսակցության շահերը, իսկ ազգայինը մղվում է հետին պլան։
Հայաստանում ազգային փոքրամասնությունների համար, իրավական տեսանկյունից, ստեղծված բարենպաստ պայմանների կողքին կան երևույթներ, որոնք դեռ պետք է տարիների ընթացքում հաղթահարվեն։
Ա
Ա
Հ
Ա
Made on
Tilda