ՕՐԵՆՔԸ ԿԱՏԱՐՅԱԼ Է, ԲԱՅՑ․․․
ՀՀ Գնումների մասին գործող օրենքը մեր երկրի հաջողված իրավական փաստաթղթերից է։ Սակայն լավ օրենքը դեռ բավարար չէ տեղերում իրականացվող գործընթացները մոտարկելու փաստաթղթի փիլիսոփայությանը։
Գնումների մասին ՀՀ օրենքը այն հազվադեպ օրենքներից է, որը 4 անգամ (2000թ․, 2004թ․, 2010թ․, 2016թ․) նորացվել է, սակայն իրականության մեջ շատ բան չի փոխվել։ 2016թ․ դեկտեմբերին ընդունված օրենքը գնումների գործընթացի նկատմամբ պահանջները խստացրել է, սակայն հասարակական հսկողության մասով բազմաթիվ բարդույթներ է առաջացրել։ «Թափանցիկ, մատչելի և հաշվետու գնումներ» (TAAP) ծրագրի փորձագետ Անի Թորոսյանի մեկնաբանությամբ, Գնումների մասին ՀՀ օրենքը գնումների գործընթացի մասով կատարյալ է, ինչը չի կարելի ասել գործընթացի հասարակական հսկողության և մշտադիտարկումների պարզության վերաբերյալ։
Օրինակ․ Փորձենք հասկանալ, թե ի՞նչ կարգով է կատարվել Արմավիրի մարզի Մեծամոր քաղաքի 3 մանկապարտեզների իրականացված գնումները։ Նախ՝ պետք է օգտվենք ՀՀ Ֆինանսների նախարարության գնումների միասնական հարթակի որոնման համակարգից։ Որոնման համակարգը «Արմավիրի մարզ Մեծամոր համայնքապետարան» որոնման արդյունք չի տալիս։
Փորձենք որոնել «Արմավիրի մարզ» բանալի բառերով։ Այս անգամ «Արմավիրի մարզ» տվյալով գտնվում է 7355 տվյալ։
Երբ փորձում ենք գնումների ծածկագրերով գտնել գնման վերաբերյալ որևէ փաստաթուղթ, ավելի է բարդանում աշխատանքը, քանի որ ծածկագրերը գրելու ոճով իրարից խիստ տարբերվում են։
Ստացվում է՝ մեր ցանկությունը բավարարելու համար պետք է հերթով անցնենք հազարավոր գրառումներ։ Այս ծավալների հետ առճակատումն արդեն բավարար է, որ անհետանա յուրաքանչյուր ցանկություն։
Սակայն, եթե սկսել ենք, անցնենք առաջ։
Արմավիրի մարզի Մեծամոր քաղաքի թիվ 1, 2, 3 մանկապարտեզների գնանշման հարցման մասին հայտարարությունը հրապարակվել է 2022թ. հունիսի 23-ին։
Գնահատող հանձնաժողովի 2022թ. հունիսի 30-ի թիվ 2 որոշմամբ հաստատվել է ընթացակարգի մասնակցի կողմից ներկայացված հայտի` հրավերի պահանջներին համապատասխանության գնահատման արդյունքները։
Նույն օրը հրապարակվում է հայտարարություն՝ պայմանագիր կնքելու որոշման մասին։ Միայն անհասկանալի է, թե Մասիս համայնքը որքանո՞վ առնչություն ունի Մեծամոր համայնքի կազմակերպած գնումների հետ։ Մեծամոր համայնքի գնումների վերաբերյալ փաստաթղթերում հիշատակվում է նաև Լոռու մարզի Սպիտակ համայնքը։
Մակերեսային ուսումնասիրության ընթացքում աչքի է ընկնում 3 ամսական «Գրիգորյան Ս» ՍՊ ընկերության հաղթարշավը Արմավիրի մարզի Մեծամոր համայնքի մանկապարտեզների սննդի մատակարարման գնումներում, օրինակ՝ Մեծամոր քաղաքի 1, 2, 3 մանկապարտեզներ, Նոր Արմավիր, Այգեշատ, Եղեգնուտ, Բամբակաշատ, Նոր Արտագերս գյուղական բնակավայրերի մանկապարտեզներ և էլի գնումներ, որոնց մասնակցում է ընկերությունը, և մեծ հավանականություն կա, որ կհաղթի։
Կարելի էր անտեսել սույն փաստը, սակայն մի կարևոր օրինաչափություն կա այս գնումների թղթաբանության մեջ։ Բանն այն է, որ, որտեղ հաղթել է վերը նշված ընկերությունը, պայմանագիր կնքելու որոշման մասին հայտարարությունն ունի միևնույն սխալը՝ կապված Մասիս համայնքի հետ։
Մենք կապ հաստատեցինք «Գրիգորյան Ս» ՍՊ ընկերության հետ՝ նպատակ ունենալով պարզել, թե Արմավիրի մարզում թվով քանի՞ մանկապարտեզի սննդի մատակարարում է իրականացնում։ Մեր զանգին պատասխանեց, ըստ երևույթին, հազար դրամ կանոնադրական կապիտալով, Երևան քաղաքում գրանցված «Գրիգորյան Ս» ՍՊ ընկերության հիմնադիր Խաչիկ Գրիգորյանը։ Ներկայանալով՝ փորձեցինք ստանալ մեր հարցի պատասխանը, բայց մնացինք անպատասխան։ Ավելի շուտ, Խաչիկ Գրիգորյանի մենեջերը, ում փոխանցվեց հեռախոսը, վրդովվեց հարցից, և նրան միայն հետաքրքրեց՝ որտեղի՞ց մեզ իրենց տվյալները։ Երբ պարզաբանեցի հարցը և ընկերության տվյալների ձեռք բերման ընթացքը, ասաց, որ չգիտի քանի մանկապարտեզի սնունդ են մատակարարում և մեզ տեղեկություն չունի տրամադրելու։
Մեկ այլ ուշագրավ երևույթի հանդիպեցինք Մեծամոր համայնքի կազմակերպած Ջանֆիդայի «Վազգեն Սարգսյանի անվան մանկապարտեզ» ՀՈԱԿ-ի կարիքների համար սննդամթերքի ձեռք բերման նպատակով կազմակերպված գնումներում։
2022 թ․ մարտի 26-ին հրապարակվել է ՀՀԱՄՄՀ ՋՎՍԱՄ -ԳՀԱՊՁԲ-22/01 ծածկագրով գնանշման հարցման հայտարարություն-հրավեր՝ 38 անուն սննդամթերքի ցանկով։
Գնահատող հանձնաժողովի 2022 թ․ ապրիլի 1-ի թիվ 2 որոշմամբ հաստատվել է ընթացակարգի մասնակցի կողմից ներկայացված հայտի` հրավերի պահանջներին համապատասխանության գնահատման արդյունքները, համաձյան որի 37 անուն սննդամթերք պետք է մատակարարի Ֆ/Ա «Կարինե Տեր-Հարությունյան»-ը և մեկ անուն սննդամթերք «Արայիկ Հովհաննիսյան» Ա/Ձ-ը։
2022թ․ ապրիլի 15-ին տրվել է հայտարարություն կնքված պայմանագրի մասին։
Երրորդ պայմանագրով հացի մատակարարումը տրվել է «Միհրան Հարությունյան» Ա/Ձ-ին։ Այս պայմանագրում էլ ինչ-որ բան այն չէ։ Գնանշման մեջ հացը նշված է կիլոգրամով, իսկ պայմանագիրը կնքված է հատով՝ չնշելով մեկ հատ հացի կշիռը։
Այնուամենայնիվ, մեզ համար անհայտ է մնում ապրիլ ամսին Ֆ/Ա «Կարինե Տեր-Հարությունյան» և «Արայիկ Հովհաննիսյան» Ա/Ձ-ի հետ կնքած պայմանագրերի ճակատագիրը։
ՀՀ Ֆինանսների նախարարության գնումների համակարգը ներառում է մեկ գնման մասին բազմաթիվ փաստաթղթեր, ինչը ենթադրում է որոնման համակարգի առկայություն՝ գոնե փաստաթղթերի տրամաբանությամբ։ Փաստացի գործող գնումների համակարգում որոնման գործիքները չեն կարող բավարարել գնումների թափանցիկության փիլիսոփայության պահանջները։
Made on
Tilda