Տեղական լուծումներ գլոբալ խնդրի համար

Գլոբալ տաքացման երևույթը սկսեց ուշադրություն գրավել 20-րդ դարի վերջին՝ պայմանավորված ջերմոցային գազերի և երկրի կլիմայի վրա դրանց ազդեցության վերաբերյալ գիտական ​​բացահայտումներով:
Հայաստանում գլոբալ տաքացման հետևանքներն իրենց զգացնել են տալիս մի շարք բնագավառներում, որոնցից ամենազգայունը գյուղատնտեսությունն է։

Միավորված ազգերի կազմակերպության կողմից կլիմայի փոփոխության միջկառավարական խումբը (IPCC) ստեղծվել է 1988 թվականին։ 1990թվ-ին IPCC-ի առաջին զեկույցը հաստատեց, որ մարդու գործունեությունը, հատկապես՝ հանածո վառելիքի այրումը, զգալիորեն մեծացնում է ածխաթթու գազի (CO2) և այլ ջերմոցային գազերի մակարդակը մթնոլորտում՝ դրանով իսկ տաքացնելով մոլորակը:
Հայաստանը բավական քայլեր է ձեռնարկել գլոբալ տաքացման դեմ պայքարի ուղղությամբ՝ առաջին հերթին միջազգային համաձայնագրերի և ազգային քաղաքականության միջոցով: Երկիրը ստորագրել է հիմնական գլոբալ համաձայնագրերը, այդ թվում՝ Կլիմայի փոփոխության մասին ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիան (UNFCCC) և Փարիզի համաձայնագիրը: Որպես Փարիզի համաձայնագրով ստանձնած պարտավորությունների մաս՝ Հայաստանն իր Ազգային որոշված ​​ներդրումներում (ԱԴԿ) նպատակ է դրել մինչև 2030 թվականը նվազեցնել ջերմոցային գազերի արտանետումները 40%-ով՝ 1990թվ-ի համեմատ:
Ջերմաստիճանի բարձրացումը զգալի ազդեցություն է թողել Հայաստանի էկոհամակարգերի, ջրային ռեսուրսների և գյուղատնտեսության վրա, որոնք կենսական նշանակություն ունեն երկրի տնտեսության և պարենային անվտանգության համար:

Հիմնական ազդեցությունները Հայաստանի վրա
1. Ջրային ռեսուրսներ
Հայաստանի գետերն ու լճերը վտանգված են տեղումների նվազման և գոլորշիացման բարձր մակարդակի պատճառով, ինչը հանգեցնում է ջրի սակավության մտահոգություններին: Կանխատեսվում է, որ ձնհալը` ջրի կարևոր աղբյուրը, կնվազի` նվազեցնելով ոռոգման, խմելու և հիդրոէներգիայի համար ջրի հասանելիությունը:
2. Գյուղատնտեսություն
Ջերմաստիճանի բարձրացումը և անկանխատեսելի տեղումների օրինաչափություններն արդեն ազդել են բերքատվության վրա: Երաշտները, որոնք ավելի հաճախակի են դարձել վերջին տարիներին, վտանգներ են ներկայացնում մշակաբույսերի առողջության և անասունների համար՝ ազդելով պարենային անվտանգության վրա: Կլիմայի փոփոխության նկատմամբ ավելի զգայուն են այն գյուղատնտեսական համայնքները, որոնք մեծապես կախված են սեզոնային ջրից:
3. Կենսաբազմազանություն
Քանի որ գլոբալ տաքացումը փոխում է Հայաստանի էկոհամակարգերը, տեսակները ստիպված են հարմարվել կամ դիմակայել բարենպաստ պայմանների կորստին: Փոփոխվող կլիման ազդում է անտառների առողջության և բազմազանության վրա՝ մեծացնելով անտառային հրդեհների վտանգը:
4. Մարդկային առողջություն և ենթակառուցվածքներ
Ջերմաստիճանի բարձրացումը մեծացնում է ջերմության հետ կապված հիվանդությունները և, հատկապես քաղաքային բնակավայրերում, ճնշումը ենթակառուցվածքների վրա։ Աճող ջրհեղեղներն ու սողանքները նույնպես վտանգ են ներկայացնում, մասնավորապես՝ երկրի լեռնային տեղանքի համար: