Արմավիրի մարզում կարկուտը հատուկ է ապրիլ-մայիս ամիսներին: Վերջին երկու տարիներին սեզոնին ոչ բնորոշ բնական աղետ գրանցվեց՝ մարտին, ապրիլին, մայիսին, հունիս և հուլիս ամիսներին։ Արմավիրի մարզի Բամբակաշատ, Լուկաշին, Հացիկ, Այգեկ համայնքներում մոտ 25 րոպե տեղացած կարկուտը մեծ վնասներ հասցրեց գյուղացիական տնտեսություններին: Կարկուտից առավել տուժեցին ծիրանի այգիները: Գյուղացիների վկայությամբ, կարկուտը գետնին էր նստել մոտ 10 սմ հաստությամբ:

Որքան կարկուտն էր հուլիս ամսվա համար անսպասելի, նույնքան անսպասելի էր հակակարկտային կայանների լռությունը: Բացի համայնքների ներսում տեղադրված կայաններից, մարզի տարածքում հայ-թուրքական սահմանի երկայնքով տեղակայված են տասնյակ կայաններ, որոնք թեորապես պետք է կարկուտից պաշտպանեն սահմանի հարակից համայնքները կարկուտից: Արմավիրի մարզի հակակարկտային կայանները սպասարկվում են ՀՀ Արտակարգ իրավիճակների նախարարության կողմից և կառավարվում մեկ կենտրոնից: Հակակարկտային կայաններում, որոնց թիվը մարզում հասնում է մոտ 160-ի, գործարկելուց առաջ իրականացվում է տեխնիկական զննություն և լիցքավորում պրոպան-բութան գազով:

Լուկաշին և Հացիկ համայնքների գյուղապետերը համամիտ էին համագյուղացիների հետ, որ հակակարկտային կայանների աշխատանքն արդյունավետ չէ: Խնդիրը նաև նրանում է, որ համայնքների հողատարածքները ոչ լիարժեք են ծածկում կայանները։ Գյուղացիների պնդմամբ, մեկ կայանով մի ամբողջ գյուղի հողատարածքներ փրկելն անհնար է։ Նախորդ 3 տարիներին այս համայնքների պտղատու այգիները կրկին տուժել են կարկուտից՝ այն պարագայում, երբ կայանները լիարժեք գործում էին:

«Զենիթ» հակակարկտային կայաններն արտադրվում են Արագածոտնի մարզի Թալին քաղաքում: Աշխատանքի սկզբունքը շատ հասարակ է. գլանաձև խողովակ է մղվում պրոպան-բութան խառնուրդ գազը, կայծի միջոցով գազը պայթեցվում է և նեղ անցքով դուրս է ժայթքում տաք օդը՝ առաջացնելով դեպի վեր ընթացող հարվածող ալիք: Տեսականորեն ենթադրվում է, որ հարվածող ալիքը հասնում է կարկտաբեր ամպերին և, ցրելով նրանց, կանխում է կարկուտը:

Իշխանությունները նույնպես հասկացան, որ տեղադրված «Զենիթ» հակակարկտային կայաններն ի զորու չեն պաշտպանել գյուղացուն կարկուտից: Ինչպես միշտ, միլիարդավոր դրամի ապարդյուն ծախսեր կատարելու համար պատասխանատուներ չկան: Չկան նաև հակակարկտային կայանների արդյունավետության վերաբերյալ պաշտոնական հայտարությունուններ: 2006 թվ-ից, երբ սկսվեց «Զենիթ» հակակարկտային կայանների տեղադրումը Արմավիրի մարզում, մեկ կայանի մեկնարկային գինը կազմում էր շուրջ 6 մլն դրամ, մինչև 2016 թվ-ին նույն կայանի արժեքը կազմեց 1-1,5 մլն դրամ:

Չնայած արտադրողի այն պնդմանը, թե «Զենիթ» հակակարկտային կայաններն արդյունավետ են, երկու տարի առաջ կառավարությունը փորձեց անցում կատարել հակակարկտային հրթիռային պաշտպանության տարբերակին և այդ նպատակով Արմավիրի ու Արագածոտնի մարզպերում տեղադրվեցին 3 փորձնական, ռուսական արտադրության հրթիռային համակարգեր: Ինչպե՞ս շահագործվեցին կամ արդյո՞ք օգտագործվում են հրթիռային կայանները, փորձեցինք ճշտել ԱԻՆ-ից։

Արտակարգ իրավիճակների նախարարությունից տեղեկացրեցին, որ հակակարկտային հրթիռային կայանները տեղադրվել են պիլոտային ծրագրի շրջանակներում, 2018 թվ-ին և հանրապետությունում կարկտահարության դեմ պայքարի ակտիվ ներգործության աշխատանքներն իրականացվում են Արտակարգ իրավիճակների նախարարության կողմից ձեռք բերված 3 հրթիռային արձակիչ կայանների միջոցով:

Իսկ կառավարությունը շարունակում է գյուղացիական տնտեսություններին հորդորել, որ անհրաժեշտ է ձեռք բերել հակակարկտային ցանցեր, և որ բերքը բնական աղետից պաշտպանելու ամենաարդյունավետ եղանակը դա է: